جمعه ۰۹ خرداد ۱۴۰۴ - 
تحلیل ها و آرای موسی غنی نژاد:
در سال‌های گذشته بسیاری از محققان در جریان بررسی ریشه‌های انقلاب اسلامی به تاثیر عوامل اقتصادی نیز اشاره کرده‌اند. این افراد معتقدند عواملی مانند شکاف طبقاتی در سال‌های منتهی به انقلاب ۵۷ یکی از عوامل موثر در وقوع انقلاب اسلامی بوده اند. بااینحال برخی از اقتصاددانان همانند غنی‌نژاد معتقدند که این ادعا صحت ندارد. براساس سخنان غنی‌نژاد، هرچند که محمدرضاشاه هیچ اندیشه تئوریک اقتصادی نداشت، بااینحال برخلاف آنچه گفته می‌شود، سرسپرده امپریالیسم نیز نبوده است. غنی نژاد در پاسخ به سوال دلیل اصلی نارضایتی مردم از حکومت محمدرضاشاه پهلوی چه بود؟ معتقد است که «علت اصلی نارضایتی مردم این بود که احساس می‌کردند در جامعه نقشی ندارند و از فرآیند‌های تصمیم‌گیری کنار گذاشته شده‌اند. این احساس حذف‌شدگی و عدم مشارکت، بیش از هر عامل اقتصادی دیگری، موجب بروز نارضایتی و درنهایت وقوع انقلاب شد.». «در دهه ۵۰، با افزایش درآمد‌های نفتی، شاه احساس کرد که دیگر نیازی به بخش خصوصی ندارد. پیش از این، در دوره‌ای که منابع مالی کافی در دسترس نبود، بخش خصوصی و مردم برای شاه اهمیت داشت؛ زیرا این بخش سرمایه‌گذاران خارجی را جذب می‌کرد، خود نیز سرمایه‌گذاری می‌کرد و در نهایت به توسعه صنعتی کشور کمک می‌کرد. در آن زمان، عمده وام‌هایی که شاه از کشور‌های خارجی می‌گرفت، صرف هزینه‌های تسلیحاتی می‌کرد و این منابع مالی برای اجرای برنامه‌های اقتصادی بلندپروازانه کافی نبود. اما در دهه ۵۰، افزایش درآمد‌های نفتی این محدودیت را برطرف کرد. در بازه‌ای کوتاه، حدود یک تا یک‌ونیم سال، درآمد‌های ارزی حاصل از صادرات نفت ایران از حدود ۲میلیارد دلار به ۲۰میلیارد دلار رسید و در نتیجه، درآمد نفتی کشور ۱۰برابر شد». برنامه «رصدخانه اقتصاد» در یک مصاحبه تصویری با عنوان «ریشه‌یابی سقوط شاه » با حضور موسی غنی‌نژاد، به بررسی عوامل وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ پرداخته است.
کد خبر: ۳۹۷۴۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۲۳
محمد آزاد:
صد سال اقتصاد در ایران قرن جدید در ایران تصادفا با شکل‌گیری به‌اصطلاح ایران مدرن همراه است و این سرزمین از حالتی ملوک‌الطوایفی و جدامانده از تحولات آغاز می‌کند به تأسیس نهاد‌های یک کشور مدرن از جمله نهاد‌های اقتصادی. سال‌های منتهی به سال ۱۳۰۰ و نیز سه، چهار سال پس از آن دورانی پرآشوب است که به انقراض دودمان قاجار و آغاز دودمان پهلوی ختم شد. نخستین نهاد‌های مدرن اقتصادی در ایران در آغاز این قرن تأسیس شدند. جز این نهاد‌ها دیگر نهاد‌های دولت مدرن مانند قوه قضائیه سکولار و ارتش مدرن راه‌آهن و نیز در دهه بعد دانشگاه نیز با مشورت روشنفکرانی مثل داور، فروغی و امثال این شخصیت‌ها بنا شد. اما ایران در دهه اول قرن از نظر اقتصادی چه وضعی داشت؟
کد خبر: ۳۸۹۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۴
زندگی امام خمینی (ره)؛
انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) اگرچه در سال ۱۳۵۷ به پیروزی رسید، ولی کارشناسان امر بر این باور هستند که این نهضت چند دهه پس از پیروزی همچنان موازنه سیاسی در منطقه خاورمیانه و جهان را تحت تاثیر قرار داده و به تقویت خودباوری و شکل‌گیری محور مقاومت منجر شده است.
کد خبر: ۳۷۹۲۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۴
علی ربیعی؛
سخنگوی دولت روحانی گفت: الان آن پهنای باندی که ماهانه در دولت قبل گسترش پیدا می‌کرد اضافه نمی‌شود و کم شده و فشار وارد می‌کنند و محدود می‌شود. نگرانی آن‌ها نگرانی رفتاری است. بعضی وقت‌ها به من گفتند تو نگران فلان موضوع نیستی گفتم بله، من هم نگرانم، اما اولا باید تعریفت را عوض کنی و باید تغییرات را بپذیری و قبول کنی که مثل من و تو فکر نمی‌کند. دوم آن نقاطی را که فصل مشترک است را بگیریم و این فصل مشترک گرفتن با بستن اینترنت به دست نمی‌آید بلکه بیشتر انگشت در چشم مردم کردن است.
کد خبر: ۳۷۶۲۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۶
ریشه های عقب ماندگی؛
علی رضاقلی در ۱۳۲۶ در شمیران به دنیا آمد. پدرش بنا بود. علی تحصیلات متوسطه را در رشته ادبی در ۱۳۴۶ در دبیرستان بهرام قلهک شمیران به پایان رساند و در همان سال به رشته علوم سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه تهران راه یافت. وی در ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانشنامه کارشناسی از دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۵۳ جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت و جامعه‌شناسی سیاسی خواند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایان‌نامه دکترا را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به طور غیر رسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت. او با نوشتن دو کتاب جامعه‌شناسی خودکامگی و جامعه‌شناسی نخبه‌کشی در صحنه جامعه‌شناسی ایران مطرح شد. اما قاسم خرمی با متنی بنام علی رضا قلی چه می‌خواست بگوید؟ اقدام به واکاوی آرای رضاقلی با زاویه دیدی بینا رشته‌ای (تاریخ، جامعه شناسی، اقتصاد، سیاست) نموده است. کسانی که با دکتر رضا قلی کار کرده اند می‌دانند که تم اصلی آرای او بر نوعی تبارشناسی تاریخی از شیوه ایجاد خودکامگی و توصیه به تحول آفرینی ریشه دار در اندیشه سیاسی حامی خودباوری و سازندگی تربیت شده توسعه گرا دارد.
کد خبر: ۳۷۶۰۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۲
۲۶ دی سالروز فرار شاه از ایران؛
حمید کرمی‌پور، دانشیار تاریخ دانشگاه تهران گفت: شاه فکر می‌کرد جریان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دوباره تکرار می‌شود، جریان بیرون رفتن شاه از ایران که همراه با ثریا بود و بعدا برگشت. برای همین تصور می‌کرد این بار هم مانند دفعه قبل خواهد بود و خروجش از کشور باعث می‌شود که آتش اعتراضات فرو بنشیند یا کمرنگ شود. به هر حال به نظرم مجموعه‌ای از عوامل در خروج شاه از کشور نقش داشت.
کد خبر: ۳۷۰۴۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۷
رضا شاه پهلوی؛
نوع تربیت و تعامل رضا شاه با فرزندانش باعث شده بود تا آنان روحیات خاصی پیدا کنند. از یک سو رضا شاه زمان زیادی را صرف فرزندان خود نمی‌کرد و آن معدود زمان را هم با تربیت و القای اصول خاص خود به آنان می‌گذراند، از سویی فرزندان مجبور بودند بیشتر اوقات خود را با مادرانشان سپری کنند که آن هم بعد از رسیدن فرزندان به سن مدرسه، از آنان گرفته شد.
کد خبر: ۳۶۵۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۳۰
نوشته آبراهامیان:
کتاب ایران بین دو انقلاب نوشته یرواند آبراهامیان را می‌توان از جمله کتاب‌های پایه‌ای برای درک چرایی تغییرات یکصد و پنجاه سال اخیر کشور در حوزه‌های فرهنگی- اجتماعی ، مدیریتی - سیاسی، اقتصادی و مواردی همانند، محسوب نمود. خلاصه کتاب برای بهره‌برداری اولیه تقدیم حضور شده است.
کد خبر: ۳۵۳۰۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
یکی از کهنه‌کاران سیاسی؛
علی دشتی، (۱۱ فروردین ۱۲۷۳ش- ۲۶ دی ۱۳۶۰) نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، دیپلمات ایرانی و از اعضای مجلس شورای ملی و مجلس سنای ایران در دوره پهلوی بود. سفارت دولت شاهنشاهی ایران در لبنان و مصر از مسئولیت‌های دیگر اوست. او پس از انقلاب اسلامی ایران، در سال ۱۳۵۷ دوبار به خاطر نوشتن کتاب بیست و سه سال، زندانی شد و بعد از مدتی به دلیل کهولت و بیماری و شکستگی پا آزاد شد. وی نهایتا در سال ۱۳۶۰ بدلیل کهولت سن و در ۸۷ سالگی، در بیمارستان جم درگذشت.
کد خبر: ۳۵۲۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
حسین بشیریه؛
یکی از پژوهش‌های نسبتا مهمی که درباره بررسی پدیده انقلاب در ایران صورت گرفته کتاب دکتر «حسین بشیریه»، استاد ایرانی دانشگاه سیراکیوز است که می‌کوشد از زاویه کاملا جدیدی به انقلاب سال ۱۳۵۷ بنگرد.سال ۱۹۸۴ بود که انتشارات سن‌مارتین کتابی از او با نام «دولت و انقلاب در ایران» منتشر کرد که در واقع نتیجه و برآیند پژوهش‌های مربوط به تز دکترای او بود؛ و موضوع آن تحلیل علل سیاسی و اجتماعی‌ای بود که منجر به انقلاب ۱۳۵۷ شد او با وام‌گیری نظری از متفکرانی، چون نیکلاس پولانتزاس، آنتونیو گرامشی و کرین برینتون تحلیلی چندسویه از انقلاب ارائه داده و با کاربست مفاهیمی، چون «بلوک قدرت»، «نیروی هژمونیک»، «دولت پاتریمونیال» و «دوره ترمیدور» ابزار‌های کارآمدی برای وارسی یک انقلاب پیچیده فراهم می‌سازد.
کد خبر: ۳۴۲۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۴
انتشار برای نخستین بار:
تصاویری از نامه‌های منتشر نشده در آرشیو ملی ایران درباره حملات ارتش رژیم بعث عراق به مناطق مرزی ایران منتشر شد.
کد خبر: ۳۳۷۲۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۲۳
استاد دانشگاه تهران:
در حقیقت، ما باید چنان توسعه پیدا کنیم که پول نفت در آن مقدار بسیار کمی باشد. در حالی که اکنون، اقتصاد ما بدون پول نفت نمی‌چرخد. ما اقتصاد کشور را به دست آقازاده‌ها داده ایم که هر چیزی دلشان خواست وارد کنند و بفروشند و دلار‌هایی که به سختی به دست آورده ایم را به این‌ها می‌دهیم. بازار واردات ما بسیار گسترش پیدا کرده و یک دفعه نیمی از دلار مورد نیاز ما که از نفت به دست می‌آید، حذف می‌شود. خوب، روشن است که تأثیرات مخرب اقتصادی به جای می‌گذارد.
کد خبر: ۳۳۵۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۹
قیام ۲۹ بهمن در تبریز؛
پس از قیام مردم تبریز در ۲۹ بهمن ماه ۱۳۵۶، مطبوعات وابسته به حکومت می‌خواستند این قیام را به خارجی‌ها نسبت دهند، اما مردم تبریز تحلیل آن‌ها را به باد استهزاء گرفتند و ابیاتی چند از آقای ذوالفقار، بر سر زبان‌ها افتاد که "زلفعلی و اروجعلی از کجا خارجی شدند؟ خود، تبریزی بودند که ۲۹ بهمن را آفریدند."
کد خبر: ۳۲۸۳۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۹
بازتاب جنجالی
هفته گذشته سخنان توهین آمیز عیسی کلانتری که یکی از مدعیان تقلید و پیروی از رهبر فقید انقلاب اسلامی است در فضای مجازی منتشر شد و ضمن اندوهگین ساختن دوستداران و یاران دور و نزدیک بنیانگذار جمهوری اسلامی، خوراک تمسخر و زیر سوال بردن آرمان‌ها و اهداف هزاران مجاهد راه خدا توسط بوق‌های رسانه‌ای غرب و دشمنان و مخالفان قسم خورده نظام جمهوری اسلامی ایران را فراهم کرد؛ البته این اظهارات کلانتری بی پاسخ نماند.
کد خبر: ۳۱۴۵۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۰
یادداشت مهدی حاضری؛
آقای عیسی کلانتری در تحلیلی از اوضاع سال های آخر رژیم محمد رضا شاه پهلوی حضرت روح الله را فرزند ناخلف آمریکا دانسته اند؛ هنر و درک صحیح حضرت روح الله از اوضاع سیاسی داخل ایران و شرایط حاکم بر جهان را نمی توان به حساب آمریکا گذاشت و کمال بی انصافی و نادانی است که بخواهیم آمریکا را در این پیروزی انقلاب و سقوط شاه ، شریک حضرت امام قرار دهیم و این تعبیر زشت و ناصحیح را بکار ببریم.
کد خبر: ۳۱۴۰۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۷
انتخابات آمریکا و تاثیر آن بر ایران؛
احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل بین‌الملل به شرایط انتخابات آمریکا، روابط ایران و آمریکا در صورت انتخاب جو بایدن یا دونالد ترامپ و سیاست خارجی این دو در خاورمیانه پرداخته است. متن کامل این گفتگو را در این گزارش می‌خوانید.
کد خبر: ۳۰۶۳۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۵
مسئول روابط‌عمومی شورای انقلاب:
وقتی جلد سوم کتاب شصت سال صبوری و شکوری را به ارشاد دادیم. ارشاد آن را به دفتر نشر آثار امام ارجاع داد. بعدا متوجه شدیم که بررس کتاب از جانب دفتر نشر آقای محتشمی‌پور بوده، و سه سال طول کشید تا ما مجوز گرفتیم، چون نوشتند ۱۱۳ صفحه کتاب حذف شود!
کد خبر: ۲۸۵۳۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
انتخابات در ایران ؛
«انتخابات» در اندیشه امام خمینی(س) در جایگاهی قرار داشت که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران تمام پایه های انقلاب اسلامی را با تکیه بر رأی و نظر مردم بنا نهاد و در کمتر از دو ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی مقدمات رفراندومی را مهیا کرد تا در اولین گام اصل نظام را به رأی مردم بگذارد. پس از آن در دوره 10 ساله زعامت ایشان انتخابات های گوناگون از قبیل رفراندوم قانون اساسی، رئیس جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری برگزار شد؛ و حتی جنگ تحمیلی هم باعث به تعویق افتادن انتخابات ها نشد و در زمان معین خود برگزار شدند.
کد خبر: ۲۶۲۳۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۰۲
العربی الجدید بررسی کرد؛
پس از ترور سردار سلیمانی توسط ایالات متحده، به نظر بسیاری از کارشناسان، احتمالات مذاکره بین ایران و آمریکا، تقریبا به صفر رسید. بویژه آنکه خروج ترامپ از توافق هسته‌ای و اعمال سیاست فشار حداکثری او، مخالفان مذاکره با آمریکا در تهران را سرسخت‌تر کرده است.
کد خبر: ۲۶۰۸۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۴
عباس سلیمی نمین:
بی تدبیری حکومت شاه در حوزهی سیاسی و اجتماعی و همچنین بیماری سرطان شاه از عوامل سقوط شاه بود و امام خمینی توانست با شعارهای مترقی محوریت انقلاب را در دست بگیرد.
کد خبر: ۲۶۰۳۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۱